“Làm thế nào để kết nối với người khác?” – Đây là một câu hỏi lớn, và để trả lời, có lẽ chúng ta cần phải đối diện với một loạt những câu hỏi thành phần không hề dễ dàng như: Làm thế nào để…
- Lắng nghe mà không phán xét?
- Giúp đỡ mà không tạo ra áp lực?
- Bày tỏ cảm xúc và mong muốn mà không cảm thấy tội lỗi, xấu hổ?
- Đóng góp ý kiến mà không làm người khác tổn thương?
- Dung hòa ý muốn khi có quá nhiều sự khác biệt?
- Giải tỏa cảm giác tức giận?
- Nói “Không”?
- Khen ngợi một cách chân thành?
- Xây dựng lòng tin?
- Thể hiện sự trân trọng?
- Chấp nhận, tha thứ cho chính mình và người khác?
Có một công thức chung nào để giải đáp hết tất cả những câu hỏi này không, hay với mỗi vấn đề ta lại cần một cách thức riêng để giải quyết?
Trong khoa học có một nguyên lý rất thú vị gọi là Occam's Razor (Lưỡi dao Occam) với ý nghĩa rằng: Khi có nhiều lời giải thích cùng có vẻ hợp lý cho một vấn đề, lời giải thích đơn giản nhất thường là tốt nhất.
Có nhiều trường phái, nhiều tiếp cận, nhiều công thức để định hướng, hỗ trợ con người trong việc ứng xử, giao tiếp, và kết nối với những người xung quanh. Nhưng đến hiện tại qua nhiều chiêm nghiệm và thực hành, mình thấy rằng tiếp cận Nonviolent Communication (NVC – Giao tiếp Phi Bạo lực/Giao tiếp trắc ẩn) được phát triển bởi Tiến sĩ Tâm lý học Marshall Rosenberg là một con đường đơn giản và vô cùng hiệu quả.
Tính đơn giản của NVC nằm ở chỗ thật ra về cơ bản chúng ta không cần phải nhớ quá nhiều thứ ngoại trừ một điều là:
Tất cả mọi hành vi, lời nói của con người đều xuất phát từ những nhu cầu chính đáng và tốt đẹp.
Nghe có vẻ ngắn gọn, nhưng mệnh đề này lại có sức dẫn lối kỳ diệu. Nó không chỉ giúp chúng ta giải quyết những tình huống khó khăn nhất trong cuộc sống cá nhân, mà còn mang đến lối ra cho các mối quan hệ trong tập thể, và thậm chí ở cấp độ xã hội, quốc gia.
Điều thú vị là: Khi đọc lướt qua quan điểm trên, chúng ta thường dễ dàng đồng tình ngay, nhưng khi bước vào thực tế, cách chúng ta suy nghĩ và ứng xử mỗi ngày lại hầu như thường đi ngược lại với điều này.
Trong tập Podcast số 7 của Chuyện Giáo Dục và cũng là tập cuối của năm 2024 - tập cuối cùng của mùa đầu tiên, mình mời mọi người cùng mình tìm hiểu về NVC, một triết lý sống, một phong trào vì hòa bình đang ngày càng có sức ảnh hưởng, đặc biệt là trong bối cảnh giáo dục.
Quyển sách sẽ đồng hành cùng chúng ta trong tập lần này là “Teaching Children Compassionately – Dạy trẻ bằng lòng trắc ẩn” – Tác giả: TS. Marshall Rosenberg.
Cá nhân mình đã thực hành trong NVC một thời gian và NVC đã mang lại những kết quả thật sự có tính bước ngoặt cho cuộc sống của mình. Do đó mình rất mong muốn chia sẻ về tiếp cận này rộng rãi hơn đến với mọi người. Rất mong tập Podcast này sẽ là một cơ hội để mời mọi người cùng mình bắt đầu một hành trình rất khác biệt để xây đắp những kết nối chân thật và bền vững với bản thân chúng ta và những người xung quanh, đặc biệt là với trẻ em.
- Linh Hồ - The Marveller
Tiến sĩ Giáo dục học
Share this post