Bài học Giáo Dục từ cách bán hàng của người Nhật

Hôm qua mình đến tham quan cửa hàng Nitori thứ hai vừa được khai trương ở Việt Nam.

Dù đã lang thang nhiều cửa hàng IKEA hay các thương hiệu bán đồ nội thất và gia dụng ở các nước trên thế giới, mình vẫn thật sự ngưỡng mộ tư duy và cách mà cửa hàng Nhật này [Giáo dục Khách hàng] về những sản phẩm của họ.

Mình quan sát thấy có hai nhóm khách hàng đến cửa hàng.

1. Một là nhóm rất hiểu mình muốn gì, có kiến thức và có đầy động lực để mua chính xác món đồ đó.

2. Hai là nhóm cũng không có dự định gì cụ thể, cũng không có động lực để mua gì, chỉ đi tham quan, cưỡi ngựa xem hoa là chủ yếu.

Theo mình thấy thì nhóm khách hàng thứ hai chiếm đa số.

Nếu không có chiến lược hiệu quả thì rất nhiều khách hàng sẽ bước ra khỏi cửa hàng mà không mua gì, cũng không mang theo dự định sẽ mua gì trong tương lai.

Khi bước vào cửa hàng, mình cũng nằm trong nhóm số hai này - nhóm có một cái [đầu rỗng] và một [trái tim lạnh lẽo].

Nhưng mình cảm thấy rất ngạc nhiên trước những điều tưởng chừng như nhỏ bé mà thương hiệu Nhật Bản này đã dùng để thuyết phục mình rời cửa hàng với một xe đẩy toàn những thứ mình không hề có dự định mua từ trước.

Đương nhiên thì chất lượng của sản phẩm cũng là một yếu tố quyết định. Nhưng điều mình muốn nói ở đây là: Tư duy [GIÚP KHÁCH HÀNG VƯỢT KHÓ].

➡️ Ở quầy bán nệm, cửa hàng biết rằng người tham quan sẽ có nhu cầu nằm thử nệm, đôi khi chỉ vì tò mò chứ không phải vì có nhu cầu thật sự. Nhưng sự tò mò đơn thuần này không đủ để họ vượt qua một trở ngại nho nhỏ: phải cởi giày ra trước khi lên thử nệm.

Một cửa hàng nệm nào đó khác vì muốn bảo vệ những chiếc nệm của mình sẽ cho rằng việc cởi giày là nhiệm vụ và phép lịch sự của người mua.

Nhưng ở Nitori thì họ quyết định giải quyết vấn đề vướng mắc này là nhiệm vụ của chính cửa hàng nên họ bố trí thêm một tấm phủ ở ngay vị trí để chân với một dòng chữ kèm theo là “Thử nệm mà vẫn mang giày”.

➡️ Khi đến khu vực bán gối, cửa hàng hiểu rằng khách hàng sẽ có nhu cầu thử gối. Nhưng những chiếc gối bày dọc theo các kệ nằm thẳng đứng thì không phù hợp để thử. Nên họ bố trí ngay bên cạnh một chiếc giường gọi là “Giường Thử Gối”.

➡️ Ở khu vực bán các loại thảm cho nhà tắm, sản phẩm đặc biệt của họ là những chiếc thảm thấm nước cực nhanh bằng đá, bằng gốm, bằng diatomite.

Cửa hàng hiểu rằng khách hàng sẽ gặp khó khăn trong việc hình dung được khái niệm “thấm nước nhanh” này là như thế nào và khác gì so với các loại thảm vải thông thường. Do đó ở mỗi loại thảm, cửa hàng bố trí một tấm thảm nhỏ để thử nghiệm, bên cạnh đó là một bình xịt nước.

Mình quan sát thấy hai người bạn thích thú đứng thử xịt nước vào từng tấm thảm và nhìn thấy những vệt nước nhanh chóng thấm hút vào mặt thảm và reo lên: “Nó thấm nhanh chưa kìa!”.

Nếu chỉ để một biển tên nhỏ ghi chữ “Thảm thấm nước nhanh” mà không có cách thử nghiệm này thì bao nhiêu người chưa bao giờ nghe đến sẽ hiểu được đây là sản phẩm gì chứ đừng nói đến việc là muốn mua.

➡️ Và cuối cùng trước khi đến quầy tính tiền là quầy bán thảm nhà bếp – những chiếc thảm dài thường đặt ở khu vực bồn rửa chén.

Cửa hàng hiểu rằng khách hàng sẽ gặp khó khăn trong việc hình dung ra kích thước của những tấm thảm. Thế nào là dài 120 cm, thế nào là dài 180 cm?

Vậy là họ quyết định vẽ ngay trên mặt sàn ở khu vực phía dưới kệ thảm các hình chữ nhật tương ứng với các loại kích thước thảm.

Như vậy thì chỉ cần đứng vào các ô hình chữ nhật này là khách hàng có thể hình dung được kích thước thảm so với cảm giác bàn chân và không gian thật, mà không cần quan tâm lắm đến độ dài thật sự là bao nhiêu cm.

Những điều nhỏ bé như thế này giúp khách hàng [VƯỢT KHÓ] trong quá trình tìm hiểu và trải nghiệm sản phẩm.

Với mình Giáo Dục hiệu quả cũng cần tuân thủ theo nguyên tắc này.

Mình cực kỳ không thích quan điểm cho rằng việc học tập là phải khó khăn, người học phải có quyết tâm học tập, phải có định hướng học tập rõ ràng, phải có đủ năng lực ngay từ đầu, phải “trầy da tróc vẩy” để học được cái mình muốn học thì việc học mới hiệu quả.

100 người học thì mình tin chỉ nhiều lắm là 10 người thuộc dạng này. Vậy 90 người học còn lại thì sao? Họ không xứng đáng để được học vì không chịu được “khổ”, không “đủ khả năng”?

Tri thức không chỉ dành cho giới tinh hoa, cho 10% những người tốt nhất, 10% người sẵn sàng và chỉ 10% này là đủ làm cho thế giới tốt đẹp hơn.

Mình tin rằng nhiệm vụ của những người làm giáo dục là quan tâm đến cả 90% những người còn lại – những người đến với việc học, đôi khi với một cái đầu rỗng, một cái đầu đầy bối rối, hoang mang và một trái tim lạnh lẽo.

Nhiệm vụ của người làm giáo dục là san sẻ gánh nặng, san sẻ những khó khăn của người học trong hành trình tìm ra ý nghĩa của việc học và "làm ấm" lên tình yêu của mình với việc học.

“Khi bạn sẵn sàng thì Người Thầy sẽ xuất hiện”. Điều này cũng đúng.

Nhưng khi bạn chưa sẵn sàng thì Người Thầy tốt cũng nên có mặt và giúp cho bạn sẵn sàng hơn.

- Linh Hồ -
Tiến sĩ và Thạc sĩ Giáo dục học tại Vương Quốc Anh